ภก.สมศักดิ์ อาภาศรีทองสกุล อาจารย์คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวในการประชุมวิชาการระดับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ครั้งที่ 2 เรื่อง การจัดการปัญหาเชื้อดื้อยา จัดโดยแผนงานสร้างกลไกเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.) คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เกี่ยวกับสถานการณ์การขายยาปฏิชีวนะในร้านชำว่า พฤติกรรมคนไทยในการซื้อยาปฏิชีวนะมารับประทานเพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยเป็น พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่เหมาะสม ส่งผลกระทบต่อปัญหาสุขภาพที่มีความรุนแรงมากขึ้น

จากการสำรวจการขาย ยาในหมู่บ้าน โดยเก็บข้อมูลจาก 8 จังหวัด ได้แก่ มุกดาหาร ชัยภูมิ เชียงราย อุทัยธานี อ่างทอง ปราจีนบุรี ชุมพร และสงขลา จังหวัดละกว่า 20 หมู่บ้าน รวม 195 หมู่บ้าน มีร้านชำ 775 แห่ง กองทุนยาหมู่บ้าน 96 แห่ง พบว่า ร้านชำในทุกหมู่บ้านขายยาปฏิชีวนะ หรือคิดเป็นร้อยละ 100 ของร้านชำในหมู่บ้าน โดยตัวยาที่พบมากได้แก่ เตตร้าไซคลิน ร้อยละ 85.1 และเพนนิซิลิน ร้อยละ 80.5 ทั้งนี้ การขายยาปฏิชีวนะในร้านชำ เป็นการกระทำผิดตามกฎหมายยา ส่งผลให้เกิดการใช้ยาไม่เหมาะสมอย่างกว้างขวาง และทำให้ชาวบ้านเสี่ยงอันตรายจากยา ทั้งการแพ้ยา และเกิดเชื้อดื้อยา

ที่ สำคัญพบยาลักษณะคล้ายแต่ต่างชนิดกัน ซึ่งชาวบ้านเข้าใจผิดเรียกชื่อเหมือนกันหมดว่ายาเพนนิซิลิน ดังนั้น จำเป็นต้องแก้ปัญหาในระบบการกระจายยาและการขึ้นทะเบียนตำรับ ควบคู่ไปกับการสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องให้ประชาชนได้รู้วิธีใช้ยา อย่างเหมาะสม

ด้านผศ.ภญ.ดร.ยุพดี ศิริสินสุข รองผู้จัดการกพย. กล่าวว่ากพย.ร่วมกับภาคีเครือข่ายกำหนดยุทธศาสตร์ขับเคลื่อน แนวคิดยุทธศาสตร์ 3 ส. คือ "สื่อสารที่หลากหลาย สร้างเครือข่ายที่เข้มแข็ง และเสริมภูมิคุ้มกันที่เท่าทันของชุมชน" ซึ่งกพย.มีบทบาทเป็นหน่วยเฝ้าระวังระบบยา (Drug System Watchdog) และเตือนภัยให้สังคม โดยมีเป้าหมายการทำงานปี"55-57 คือ

1.สนับสนุนการใช้ชื่อยาสามัญร่วมกับการใช้ยาในบัญชียาหลัก
2.ขับเคลื่อนเพื่อปรับระบบและทบทวนการขึ้นทะเบียนตำรับยา
3.รณรงค์เพื่อลดปัญหาการส่งเสริมการขายยาที่ขาดจริยธรรม การโฆษณาชวนเชื่อ
4.จัดการปัญหาระบบยาในชุมชนตั้งแต่คัดเลือก จัดหา กระจายยา และใช้ยา และ
5.จัดการแก้ปัญหาเชื้อดื้อยาและการใช้ยาปฏิชีวนะที่ไม่เหมาะสม โดยวันที่ 30 พ.ค.-1 มิ.ย.นี้ กพย.จะจัดประชุมร่วมกับภาคีเครือข่ายในการวางแผนปฏิบัติการตามยุทธศาสตร์