วันที่: 28 กรกฎาคม 2554
ที่มา: คอลัมน์ชีวิตและสุขภาพ บ้านเมืองออนไลน์ (www.banmuang.co.th)
ลิงค์: http://www.banmuang.co.th/BKK.asp?id=243374

เชื้อวัณโรคดื้อยาคืออะไร

เป็นเชื้อที่พัฒนาตัวเองให้ทน ต่อยาที่เคยใช้ได้ผลในผู้ป่วยที่หยุดยาก่อนกำหนด หรือรับประทานยาไม่สม่ำเสมอตามที่แพทย์สั่ง เชื้อนี้ยังแพร่กระจายไปยังญาติเพื่อนฝูงที่อยู่ใกล้ชิดได้

ผู้ป่วย ที่มีเชื้อดื้อยาต้องใช้ยารักษาหลายขนานที่มีราคาแพง และมีผลข้างเคียงมากกว่ายารักษาวัณโรคทั่วไป ดังนั้นผู้ที่เป็นวัณโรคควรรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง และไม่หยุดรับประทานยาก่อนกำหนด

จะรู้ได้อย่างไรว่าคนที่อยู่ใกล้ชิด กับผู้ป่วยวัณโรคมีการติดเชื้อหรือไม่

การติดเชื้อจะเกิดขึ้นเฉพาะคนใกล้ ชิดที่อาศัยในบ้าน หรือทำงานในห้องทำงานเดียวกันกับผู้ป่วยและใช้เวลาอยู่ด้วยกันเป็นเวลาพอ สมควร (25 ชั่วโมง/สัปดาห์) คนที่ใกล้ชิดเหล่านี้ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจคัดกรองโรค และให้การรักษาต่อไป

ลักษณะเชื้อวัณโรคที่ได้จากการย้อมด้วยวิธี Acid fast bacilli ที่เห็น เชื้อวัณโรคเป็นรูปแท่งสีแดง

ความรู้ เกี่ยวกับการใช้ยา

วัณโรครักษาให้หายขาดได้หรือไม่

ผู้ป่วยที่ร่วมมือ ในการรักษา (โดยการรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งจนครบ) เกือบทุกคนจะหายขาดจากโรคได้ การรักษาใช้เวลาอย่างน้อย 6 เดือน ซึ่งในช่วงแรกยาที่ใช้รักษามีอย่างน้อย 4 ชนิด หลังจากเดือนที่สองไปแล้ว ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะได้รับยาลดลงเหลือเพียง 2 ชนิด

ทำไมต้องกินยาเป็นเวลานาน

ในร่างกายของผู้ที่ป่วย โดยเฉพาะที่ปอด มีเชื้อวัณโรคเป็นจำนวนมากหลายล้านตัวเชื้อบางตัวจะตายตั้งแต่เริ่มกินยา แต่การทำลายเชื้อทั้งหมดเพื่อให้ผู้ป่วยหายขาด ต้องใช้เวลานานอย่างน้อย 6 เดือน

เมื่อมีอาการดีขึ้นแล้วจะหยุดยาเองได้หรือไม่

ภายหลังกินยา ไป 1-2 เดือนผู้ที่ป่วยเป็นวัณโรคมักมีอาการดีขึ้น แต่ยังไม่ควรที่จะหยุดยาเอง เพราะยังมีเชื้อวัณโรคที่ยังไม่ตาย พร้อมที่จะโตขึ้นมาใหม่ได้ทันที

ผู้ป่วยที่หยุดกินยาก่อนที่เชื้อจะ หมดไปจากร่างกาย มีผลให้เชื้อที่เคยถูกทำลายได้ด้วยยามาตรฐานที่ใช้รักษาวัณโรคจะเปลี่ยนเป็น เชื้อที่ดื้อยา ต้องใช้ยารักษาหลายชนิดมากขึ้น การรักษาให้หายขาดทำได้ยาก ใช้เวลานานขึ้น และที่สำคัญคือจะแพร่เชื้อที่ดื้อยานี้ไปยังคนรอบข้าง

ผลข้างเคียงของยาวัณโรคมีอะไรบ้าง

ยาวัณโรคเป็นยาที่ปลอดภัย แต่ในผู้ป่วยบางรายอาจเกิดผลข้างเคียงจากยาขึ้นได้ ผลข้างเคียงมีทั้งที่ต้องหยุดยา และบางอย่างยังคงใช้ยาต่อไปได้

ผลข้างเคียงที่ควรหยุดยาและมาพบแพทย์ก่อนนัด ได้แก่

      * คลื่นไส้ อาเจียน กินอาหารไม่ได้      * ตามัว

      * ตัวเหลืองหรือตาเหลือง      * ได้ยินเสียงผิดปกติ หรือหูตึง

      * มีผื่นขึ้น      * ปวดข้อ

      * ชารอบริมฝีปาก      * มีเลือดออกผิดปกติ